Autor: dr sc med Slobodan Sekulović - radiolog
Prema podacima Svetske zdravstvene organizacije, varikozni sindrom ( proširene vene nogu) je najrasprostranjenije obolenje u mnogim zemljama sveta. Po nekim studijama, čak polovina odrasle populacije ima minimalne promene na venama nogu, što će kasnije,, kod istih, u skoro 60% slučajeva, prouzrokovati pojavu uočljivih varikoziteta.
Proširene vene nogu ( varikoziteti) same po sebi, vremenom, dovode do nastanka sindroma koji predstavlja skup posledica neadekvatnog transporta venske krvi kroz površni venski sitem. Pojava noćnih grčeva u listovima, oticanje potkolenica tokom dana, osećaj “ težine” u nogama,… su simptomi koji upućuju pacijenta lekaru. Pored ovih, uobičajenih tegoba, ne retko, na terenu već postojećih varikoznih promena nogu, dolazi do nastanka tromboze kada se pojavljuje crvenilo kože iznad zapaljene vene, bol u toj regiji, otežana pokretljivost noge, nagla pojava otoka..
Za razliku od napred iznetih podataka koji se odnose na promene u nivou površnog venskog sistema, posebnu pažnju treba obratiti i na stanje duboke venske mreže. Često insuficijencija neke od važnijih grana duboke venske mreže može da dovede do pojave otoka nogu, “sekundarnog varikoznog sindroma” sa promenama sličnim napred opisanim.
Kolor doppler pregled na mestu ušća VSM (vena safena magna) u duboki venski sistem
Posebnu opasnost predstavlja nastanak flebotromboze ili tromboze u sistemu duboke venske mreže (DVT). Uzročnici nastanka DVT su različiti, počev od najčešćih kao posledica trauma ili sportske povrede, preko poremećaja (najčešće urođanih) koagulacije krvi do malignih obolenja u okviru tzv. para neoplastičnog sindroma.
DVT ako se ne prepozna na vreme, može, ne tako retko, da dovede do vrlo ozbiljnih stanja kao što je pojava plućne embolije – kada se fragmenti trombotične mase otkinu od glavnog tromba i preko “ desnog srca” kroz plućne arterije dospeju u pluća dovodeći po nekad do vrlo kritičnih stanja- često opasnih po život.
Da bi se unapredio kvalitet kliničkog pregleda od strane vaskularnog hirurga a time i pouzdanost dijagnoze, kolor Doppler dijagnostika površne i duboke venske mreže nogu postala je praktično uslov koji je sve više nezamenjiv postupak za sigurnu procenu stanja venskog sistema pacijenata.
Kolor Doppler dijagnostika je metoda potpuno bezbolna, jer predstavlja samo vrstu ultrazvučnog pregleda, kojom se, sa izuzetno visokim stepenom sigurnosti, procenjuje stanje površne i duboke venske mreže kod pacijenata. Ovom metodom, u mogućnosti smo da ne samo saopštimo morfološke karakteristike vene ( njen promer, kvalitet i izgled zida , prisustvo i kvalitet valvularnog aparata, kao i da potvrdimo sumnju na prisustvo tromboze ili istu opovrgnemo) već da vaskularnom hirurgu damo i pouzdanu funkcionalnu procenu ispitivanih vena, što je od posebnog značaja jer se na taj način optimalno može praviti plan lečenja i praćenja stanja pacijenta: da li je najbolje da se pacijent podvrgne hirurškom lečenju ili konzervativnom, kada da se javi za kontrolni pregled i sl.
Kolor Doppler pregled insuficijentnog ušća VSM
Praktično identične karakteristike pregleda nudi kolor Doppler dijagnostika duboke venske mreže, a posebno u uslovima kada postoji osnovana sumnja za DVT , što iziskuje vrlo brzu i sigurnu procenu stanja vena.Potvrda sumnje o DVT usmerava lekara na hitno uključivanje tzv. antikoagulantne terapije koja se sprovodi u bolničkim ili kućnim uslovima ( zavisno od opšteg stanja pacijenta kao i ozbiljnosti nalaza DVT).
Kontrolni kolor Doppler pregledi kod pacijenata sa DVT imaju izuzetan značaj jer nam vrlo precizno govore o efektu terapije, odnosno o stepenu “ rekanalizacije” tromba u poređenju sa prethodnim nalazom, što nam pruža mogućnost da pacijenta ohrabrimo preporukom da može da započne lagano hodanje, i da ga pouzdano uverimo da su neki kritični dani iza njega.
Snimak tromboziranog venskog suda
I na kraju ali ne i manje važno, kolor Doppler pregled je izuzetno važna dijagnostička metoda u diferencijalno dijagnostičkom postupku- kada se javi pacijent na pregled sa iznenada otečenom i bolnom nogom i kada se kliničkim pregledom ne može sa sigurnošću reći o čemu se radi…
Kolor Doppler pregled je kao što je napred izneto, potpuno bezbolna ali i bezopasna metoda pregleda, lako izvodljiva i može se, po potrebi, ponavljati.
